اهمیت عید غدیر در اسلام - ऌ عاشق بی معشوق ऌ

السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حَبِیبَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا صَفْوَةَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حُجَّةَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا إِمَامَ الْهُدَى السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا عَلَمَ التُّقَى السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْوَصِیُّ الْبَارُّ التَّقِیُّ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا الْحَسَنِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا عَمُودَ الدِّینِ وَ وَارِثَ عِلْمِ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ وَ صَاحِبَ الْمِیسَمِ وَ الصِّرَاطِ الْمُسْتَقِیمِ أَشْهَدُ أَنَّکَ قَدْ أَقَمْتَ الصَّلَاةَ وَ آتَیْتَ الزَّکَاةَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَیْتَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ اتَّبَعْتَ الرَّسُولَ وَ تَلَوْتَ الْکِتَابَ حَقَّ تِلٰاوَتِهِ وَ بَلَّغْتَ عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ وَفَیْتَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَ تَمَّتْ بِکَ کَلِمَاتُ اللَّهِ وَ جَاهَدْتَ فِی اللّٰهِ حَقَّ جِهٰادِهِ وَ نَصَحْتَ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ جُدْتَ بِنَفْسِکَ صَابِراً وَ مُجَاهِداً عَنْ دِینِ اللَّهِ مُؤْمِناً بِرَسُولِ اللَّهِ طَالِباً مَا عِنْدَ اللَّهِ رَاغِباً فِیمَا وَعَدَ اللَّهُ وَ مَضَیْتَ لِلَّذِی کُنْتَ عَلَیْهِ شَاهِداً وَ شَهِیداً وَ مَشْهُوداً فَجَزَاکَ اللَّهُ عَنْ رَسُولِهِ وَ عَنِ الْإِسْلَامِ وَ أَهْلِهِ مِنْ صِدِّیقٍ أَفْضَلَ الْجَزَاءِ کُنْتَ أَوَّلَ الْقَوْمِ إِسْلَاماً وَ أَخْلَصَهُمْ إِیمَاناً وَ أَشَدَّهُمْ یَقَناً وَ أَخْوَفَهُمْ لِلَّهِ وَ أَعْظَمَهُمْ عَنَاءً وَ أَحْوَطَهُمْ عَلَى رَسُولِهِ وَ أَفْضَلَهُمْ مَنَاقِبَ وَ أَکْثَرَهُمْ سَوَابِقَ وَ أَرْفَعَهُمْ دَرَجَةً وَ أَشْرَفَهُمْ مَنْزِلَةً وَ أَکْرَمَهُمْ عَلَیْهِ قَوِیتَ حِینَ ضَعُفَ أَصْحَابُهُ وَ بَرَزْتَ حِینَ اسْتَکَانُوا وَ نَهَضْتَ حِینَ وَهَنُوا وَ لَزِمْتَ مِنْهَاجَ رَسُولِ اللَّهِ ص کُنْتَ خَلِیفَتَهُ حَقّاً لَمْ تُنَازَعْ بِرَغْمِ الْمُنَافِقِینَ وَ غَیْظِ الْکَافِرِینَ وَ کُرْهِ الْحَاسِدِینَ وَ ضَغَنِ الْفَاسِقِینَ فَقُمْتَ بِالْأَمْرِ حِینَ فَشِلُوا وَ نَطَقْتَ حِینَ تَتَعْتَعُوا وَ مَضَیْتَ بِنُورِ اللَّهِ إِذْ وَقَفُوا فَمَنِ اتَّبَعَکَ فَقَدْ هُدِیَ کُنْتَ أَقَلَّهُمْ کَلَاماً وَ أَصْوَبَهُمْ مَنْطِقاً وَ أَکْثَرَهُمْ رَأْیاً وَ أَشْجَعَهُمْ قَلْباً وَ أَشَدَّهُمْ یَقِیناً وَ أَحْسَنَهُمْ عَمَلًا وَ أَعْنَاهُمْ بِالْأُمُورِ کُنْتَ لِلدِّینِ یَعْسُوباً أَوَّلًا حِینَ تَفَرَّقَ النَّاسُ وَ أَخِیراً حِینَ فَشِلُوا کُنْتَ لِلْمُؤْمِنِینَ أَباً رَحِیماً إِذْ صَارُوا عَلَیْکَ عِیَالًا فَحَمَلْتَ أَثْقَالَ مَا عَنْهُ ضَعُفُوا وَ حَفِظْتَ مَا أَضَاعُوا وَ رَعَیْتَ مَا أَهْمَلُوا وَ شَمَّرْتَ إِذَا اجْتَمَعُوا وَ شَهِدْتَ إِذْ جَمَعُوا وَ عَلَوْتَ إِذْ هَلِعُوا وَ صَبَرْتَ إِذْ جَزِعُوا کُنْتَ عَلَى الْکَافِرِینَ عَذَاباً صَبّاً وَ لِلْمُؤْمِنِینَ غَیْثاً وَ خِصْباً لَمْ تُفْلَلْ حُجَّتُکَ وَ لَمْ یَزِغْ قَلْبُکَ وَ لَمْ تَضْعُفْ بَصِیرَتُکَ وَ لَمْ تَجْبُنْ نَفْسُکَ وَ لَمْ تَهِنْ کُنْتَ کَالْجَبَلِ لَا تُحَرِّکُهُ الْعَوَاصِفُ وَ لَا تُزِیلُهُ الْقَوَاصِفُ وَ کُنْتَ کَمَا قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص ضَعِیفاً فِی بَدَنِکَ قَوِیّاً فِی أَمْرِ اللَّهِ مُتَوَاضِعاً فِی نَفْسِکَ عَظِیماً عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ کَبِیراً فِی الْأَرْضِ جَلِیلًا عِنْدَ الْمُؤْمِنِینَ لَمْ یَکُنْ لِأَحَدٍ فِیکَ مَهْمَزٌ وَ لَا لِقَائِلٍ فِیکَ مَغْمَزٌ وَ لَا لِأَحَدٍ فِیکَ مَطْمَعٌ وَ لَا لِأَحَدٍ عِنْدَکَ هَوَادَةٌ الضَّعِیفُ الذَّلِیلُ عِنْدَکَ قَوِیٌّ عَزِیزٌ حَتَّى تَأْخُذَ بِحَقِّهِ وَ الْقَوِیُّ الْعَزِیزُ عِنْدَکَ ضَعِیفٌ ذَلِیلٌ حَتَّى تَأْخُذَ مِنْهُ الْحَقَّ وَ الْقَرِیبُ وَ الْبَعِیدُ عِنْدَکَ فِی ذَلِکَ سَوَاءٌ شَأْنُکَ الْحَقُّ وَ الصِّدْقُ وَ الرِّفْقُ وَ قَوْلُکَ حُکْمٌ وَ حَتْمٌ وَ أَمْرُکَ حِلْمٌ وَ حَزْمٌ وَ رَأْیُکَ عِلْمٌ وَ عَزْمٌ اعْتَدَلَ بِکَ الدِّینُ وَ سَهُلَ بِکَ الْعَسِیرُ وَ أُطْفِئَتْ بِکَ النِّیرَانُ وَ قَوِیَ بِکَ الْإِیمَانُ وَ ثَبَتَ بِکَ الْإِسْلَامُ وَ الْمُؤْمِنُونَ سَبَقْتَ سَبْقاً بَعِیداً وَ أَتْعَبْتَ مَنْ بَعْدَکَ تَعَباً شَدِیداً فَجَلَلْتَ عَنِ النَّکَالِ وَ عَظُمَتْ رَزِیَّتُکَ فِی السَّمَاءِ وَ هَدَّتْ مُصِیبَتُکَ الْأَنَامَ فَ‍ إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَیْهِ رٰاجِعُونَ رَضِینَا عَنِ اللَّهِ قَضَاءَهُ وَ سَلَّمْنَا لِلَّهِ أَمْرَهُ فَوَ اللَّهِ لَنْ یُصَابَ الْمُسْلِمُونَ بِمِثْلِکَ أَبَداً کُنْتَ لِلْمُؤْمِنِینَ کَهْفاً وَ حِصْناً وَ عَلَى الْکَافِرِینَ غِلْظَةً وَ غَیْظاً فَأَلْحَقَکَ اللَّهُ بِنَبِیِّهِ وَ لَا حَرَمَنَا أَجْرَکَ وَ لَا أَضَلَّنَا بَعْدَکَ وَ السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ . وَ تُصَلِّی عِنْدَهُ سِتَّ رَکَعَاتٍ تُسَلِّمُ فِی کُلِّ رَکْعَتَیْنِ لِأَنَّ فِی قَبْرِهِ عِظَامَ آدَمَ وَ جَسَدَ نُوحٍ وَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع فَمَنْ زَارَ قَبْرَهُ فَقَدْ زَارَ آدَمَ وَ نُوحاً وَ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ع فَتُصَلِّی لِکُلِّ زِیَارَةٍ رَکْعَتَیْنِ‌ .

مطالب اخیر وبگاه

دلنوشته 5

دلنوشته 4

اهمیت عید غدیر در اسلام

علی

عید غدیر ، یک عید اصیل اسلامى است. چرا که روز هجدهم ذى الحجه را مسلمانان در سه قرن اول، به این عنوان جشن مى‏گرفته‏اند. گفتار مقریزى که مى‏گوید: «اولین بارى که این عید در اسلام معروف شد، در زمان فرمانروایى معزلدوله على بن‏بویه ، در عراق بود، وى آن را به سال سیصد و پنجاه و دو هجرى، بوجود آورد و از آن پس، شیعیان این روز را عید قرار دادند، غیر صحیح و قابل قبول نیست. زیرا مسعودى گفته است: «فرزندان و شیعیان على رضى الله عنه، این روز را گرامى مى‏داشتند.» و این در حالى است که مسعودى شش سال قبل از تاریخى که مقریزى مى‏گوید، یعنى به سال سیصد و چهل و شش هجرى، فوت کرده است.
شاید برخى گمان کنند که عید غدیر تنها اختصاص به شیعیان دارد و در کلمات پیامبر اکرم، صلى‏الله‏علیه وآله ، اشاره‏اى به لزوم بزرگداشت آن نشده است. اما باید گفت که عید غدیر نیز چون عید فطر و قربان از اعیاد اسلامى، بلکه از بزرگترین اعیاد است، و نخستین کسى هم که این روز را به عنوان عید اسلامى معرفى کرد، خود پیامبر اسلام، صلى‏الله‏علیه وآله، بود. آنچه در پى خواهد آمد تحقیقى است در زمینه سابقه تاریخى عید غدیر که امیدواریم مورد استفاده خوانندگان عزیز واقع شود.

پیامبر اکرم پس از آنکه على‏بن‏ابیطالب را در روز غدیر به جانشینى خود تعیین کرد، در همان روز این عید را اعلام نمود و مراسم آن را بپا داشت، و در خیمه‏اش نشست و با کمال خوشحالى و سرور از تبریک گویندگان استقبال کرد و به آنها مى‏فرمود: به من تبریک بگویید... به من تبریک بگویید، زیرا خداوند مرا به نبوت و اهل بیتم را به امامت اختصاص داده است. ما در تاریخ پیامبر، شادیهاى او روزى را نمى‏یابیم که پیامبر گفته باشد: به من تبریک بگویید، حتى روز ازدواجش و روز هجرتش از مکه به مدینه و رهایى از چنگال مشرکان، و روز فتح مکه و پیروزى مسلمانان نفرمود به من تبریک بگویید، ولى روز غدیر مکرر مى‏فرمود: به من تبریک بگویید، چرا؟ به خاطر آنکه پیامبر عظمت این روز را بخوبى درک مى‏کرد و از شرافت این خاطره و برترى داشتن این عید بر سایر اعیاد آگاه بود.

بر همین اساس پیامبر فرمود: روز عید غدیر خم بهترین اعیاد امت من است، و آن روزى است که خداوند تعالى به من فرمان داده با منصوب کردن على بن ابیطالب به عنوان رهبرى که امتم پس از من به وسیله او هدایت‏یابند; آن روز را یاد کنیم. آن روزى است که خدا دین را در آن روز کامل و نعمت را تمام گردانید و اسلام را به عنوان یک دین براى مردم پسندید. پیامبر در این حدیث، اولا: روز غدیر را یک عید اسلامى جاوید در ردیف سایر اعیاد اسلامى اعلام کرده; ثانیا: عید غدیر را مطلقا برتر از اعیاد اسلامى شمرده است. پس از رحلت پیامبر، خود امیرالمؤمنین نیز روز غدیر را به عنوان یک عید اسلامى تلقى کرد و در سالى که روز غدیر با جمعه مصادف بود خطبه‏اى ایراد نمود و در ضمن آن فرمود:

خداوند بزرگ در این روز بزرگ در این روز براى شما گروه مؤمنان دو عید بزرگ که قوام هریک به دیگرى است جمع کرده تا احسانش را نزد شما کامل گرداند و شما را بر راه هدایت آگاه و مطلع کند... از این رو جمعه را مرکز تجمع براى پاکسازى گذشته‏ها قرار داده است... بنابراین هیچ توحیدى را جز بر اساس اعتراف به رسالت پیامبر نمى‏پذیرد، و هیچ آیینى را جز توام با ولایت کسى که به ولایت او فرمان داده قبول نمى‏کند، و اسباب اطاعت او جز با تمسک به ریسمان او و ریسمان اهل ولایت او منظم نمى‏گردد، لذا در روز غدیر آنچه را که بیانگر اراده‏اش در مورد برگزیدگانش بود بر پیامبرش نازل فرمود، و او را به تبلیغ آن و ترک همنشینى با منحرفان و منافقان و بى‏اعتنایى به آنان مامور ساخت و ضامن نگهدارى او از شر آنان شد.

آنگاه حضرت امیر، علیه‏السلام، مردم را به اجراى مراسم عید دعوت نمود و فرمود: خدا شما را رحمت کند، پس از پایان یافتن اجتماعتان، به سوى توسعه بر زن و فرزند، و نیکى با برادران و شکر نعمتهاى الهى بازگردید، و همه با هم مجتمع باشید تا خدا یگانگى شما را حفظ کند و با یکدیگر نیکى کنید تا خدا الفت و دوستى و صداقت‏شما را نگهدارد، و به یکدیگر هدیه دهید. همانگونه که خدا پاداش شما را در این روز، چند برابر اعیاد گذشته یا اعیاد آینده - جز در موارد مثل آن - قرار داده است. نیکى در این روز (یعنى: روز عید غدیر) ثروت را زیاد و عمر را افزون مى‏کند، و مهربانى به یکدیگر باعث رحمت و عطوفت‏خداوند است. با سعى و کوشش خویش و در حد توانایى خود، از آنچه خدا به شما بخشیده، براى برادران و زن و فرزندانتان آماده کنید و شادى را در میان خود آشکار سازید و با گشاده‏رویى با یکدیگر برخورد کنید.
بعد از على، علیه‏السلام، امام حسن و امام حسین ، علیهماالسلام، نیز روز غدیر را زنده نگاه مى‏داشتند و هر سال، آن روز را به عنوان عید تلقى مى‏کردند و با کمال مسرت و شادى، براى قبول تهنیت و تبریک شاد باش جلوس مى‏نمودند، و به وسیله نماز و روزه و دعا به خدا تقرب مى‏جستند، و در نیکویى و احسان و اطعام تاکید مى‏نمودند، تا تشکر نعمت‏خدا را در چنین روزى که امیرالمؤمنین، علیه‏السلام، به خلافت و امامت منصوب شده به جاى آورده باشند. آنها در این روز صله رحم مى‏کردند، و خانواده خویش را در وسعت ارزاق قرار مى‏دادند و به ملاقات برادران مى‏رفتند و شیعیان خود را نیز به تمام این کارها دعوت مى‏نمودند.

بعد از على، علیه‏السلام، امام حسن و امام حسین ، علیهماالسلام، نیز روز غدیر را زنده نگاه مى‏داشتند و هر سال، آن روز را به عنوان عید تلقى مى‏کردند و با کمال مسرت و شادى، براى قبول تهنیت و تبریک شاد باش جلوس مى‏نمودند، و به وسیله نماز و روزه و دعا به خدا تقرب مى‏جستند، و در نیکویى و احسان و اطعام تاکید مى‏نمودند، تا تشکر نعمت‏خدا را در چنین روزى که امیرالمؤمنین، علیه‏السلام، به خلافت و امامت منصوب شده به جاى آورده باشند. آنها در این روز صله رحم مى‏کردند، و خانواده خویش را در وسعت ارزاق قرار مى‏دادند و به ملاقات برادران مى‏رفتند و شیعیان خود را نیز به تمام این کارها دعوت مى‏نمودند.

در روایات نیز به فضیلت و اهمیت عید غدیر پرداخته شده است از جمله:

1. ابوالحسن لیثى مى‏گوید: امام جعفر صادق، علیه‏السلام، به بعضى از دوستان و شیعیانش که در حضور او بودند فرمود: آیا مى‏دانید روزى که خدا اسلام را در آن روز براى ما و شیعیانمان عید غدیر قرار داده چه روزى است؟ عرض کردند: خدا و رسول و فرزند پیامبر داناترند، آیا روز عید فطر است؟ امام فرمود: نه!
گفتند: آیا روز عید قربان است؟ امام فرمود: نه! البته این دو روز، بزرگ و با شرافت هستند اما روز منار دین بزرگتر است، و آن روز هیجدهم ذى الحجه است که پیامبر خدا، صلى‏الله‏علیه‏وآله، هنگامى که از حجة الوداع بازگشت و به غدیر خم رسید...».

2. فرات بن احنف مى‏گوید: از امام جعفر صادق، علیه‏السلام، پرسیدم: فدایت‏شوم، آیا مسلمانان عیدى بالاتر از عید فطر و عید قربان و روز جمعه و روز عرفه دارند؟ امام فرمود: آرى! بالاترین و بزرگترین و شریف ترین اعیاد روزى است که خدا دین را در آن روز کامل گردانید، و این آیه را بر پیامبرش محمد، صلى‏الله‏علیه‏وآله، نازل فرمود:« الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتى و رضیت لکم الاسلام دینا». سؤال کردم: آن چه روزى است؟ فرمود: انبیاى بنى اسراییل وقتى وصیت و امامت را به نفر بعد از خودشان واگذار مى‏کردند، آن روز را عید قرار مى‏دادند، و این روز هم روزى است که پیامبر، صلى‏الله‏علیه، على، علیه‏السلام، را رهبر مردم قرار داد، و در آن روز چیزهایى نازل شد، و دین کمال یافت و نعمت‏بر مؤمنان تمام گردید. عرض کردم: در این روز چه کارى شایسته است انجام دهیم؟ امام، علیه‏السلام، فرمود: این روز، روز عبادت و نماز و روز شکر و سپاس خدا، و مسرت به خاطر ولایت ما بر شما از جانب خداست، من دوست دارم این روز را روزه بگیرید.

3. عبدالرحمن بن سالم از پدرش نقل مى‏کند که گفت: از امام صادق، علیه‏السلام، پرسیدم: آیا مسلمانان غیر از روز جمعه و عید قربان و عید فطر، عید دیگرى دارند؟ فرمود: آرى عیدى بزرگتر! گفتم: فدایت‏شوم، کدام عید است؟ فرمود: روزى که پیامبر خدا امیرالمؤمنین را به خلافت نصب کرد و فرمود: هر کس که من مولاى او هستم على مولاى او است. پرسیدم: آن روز چه روزى است؟ فرمود: به روز چه کار دارى؟ سال همیشه در گردش است ولى آن روز، روز هجدهم ذى‏الحجه است. عرض کردم: چه کارى سزاوار است در آن روز انجام دهیم؟ فرمود: خدا را یاد کنید و به روزه و عبادت بپردازید و محمد و آل محمد، صلى‏الله‏علیه وآله، را یاد نمایید، زیرا پیامبر خدا به امیرالمؤمنین، علیه‏السلام، وصیت کرد که مسلمانان این روز را عید بگیرند و انبیا چنین مى‏کردند; به اوصیا خود همین سفارش را مى‏نمودند و آن روز را عید مى‏گرفتند.

4- فرات بن‏ابراهیم از دانشمندان قرن سوم، حدیثى را از امام صادق(ع) روایت مى‏کند که حضرت در آن از آباء طاهرینش - علیهم السلام - نقل مى‏کند: رسول اکرم(ص) فرمود: «یوم غدیر خم افضل اعیاد امتى...» (روز غدیر از بهترین اعیاد امت من است...) امام على(ع) در سالى که روز جمعه و روز غدیر با هم مصادف شده بود، براى مردم خطبه خواند و در آن فرمود: «ان الله عز و جل جمع لکم معشر المؤمنین فى هذا الیوم عیدین عظیمین کبیرین...» (خداى عزوجل در این روز، دو عید عظیم بزرگ را براى شما گروه مؤمنان جمع کرده است.)در این خطبه طولانى امام مردم را به انجام کارهایى که شایسته است در اعیاد انجام گردد و اظهار شادى و سرور در این گونه ایام - به طور تفصیل - امر مى‏کند. طالبین به این خطبه مراجعه کنند. فرات به سند خود از فرات بن‏احنف و او از امام صادق(ع) روایت مى‏کند که: به امام عرض کردم: فدایت‏شوم، آیا عیدى بهتر از عید فطر، و عید قربان، و روز جمعه، و روز عرفه براى مسلمین وجود دارد؟ حضرت به من فرمود: «نعم، افضلها و اعظمها و اشرفها عندالله منزلة، هو الیوم الذى اکمل الله فیه الدین، و انزل على نبیه محمد: الیوم اکملت لکم دینکم الخ...» (بلى، افضل و اعظم و اشرف اعیاد از نظر قدر و منزلت در نزد خدا، روزى است که در آن خدا دینش را کامل کرد و آیه شریفه: الیوم اکملت لکم دینکم... را بر پیامبرش نازل کرد.)

5- در کتاب شریف کافى آمده است: حسن بن‏راشد از امام صادق(ع) نقل مى‏کند که حضرت روز غدیر را عید خواند و در آخر کلام خود فرمود: «فان الانبیاء صلوات الله علیهم کانت تامر الاوصیاء بالیوم الذى کان یقام فیه الوصی ان یتخذ عیدا»(انبیاء الهى صلوات الله علیهم به جانشینان خود دستور مى‏دادند که روز انتخاب و برگزیدن وصى را جشن بگیرند) حسن مى‏گوید: عرض کردم: اگر کسى آن را روزه بگیرد چه وضعى دارد؟ حضرت فرمود: «صیام ستین شهرا» . مؤید این مطلب روایتى است که خطیب بغدادى از ابوهریره، با سندى که راویان آن همگى از ثقات مى‏باشند، نقل مى‏کند. در این روایت ابوهریره نقل مى‏کند: هر کس روز هجدهم ذى‏الحجه را روزه بگیرد، ثواب روزه شصت ماه برایش نوشته مى‏شود. و این روز، روز غدیر خم است. و در روایت دیگرى آمده است که: رسول اکرم(ص) به حضرت على(ع) سفارش کرد که مسلمین این روز را عید بگیرند.

در این باره به روایات ذیل مراجعه کنید: روایت مفضل بن عمر از امام صادق(ع)، روایت عمار بن‏حریز عبدى از امام صادق(ع) و روایت ابوالحسن لیثى از امام صادق(ع) و نیز روایت زیاد بن‏محمد از آن حضرت(ع).«فیاض بن‏عمر محمد بن‏طوسى در سال دویست و پنجاه و نه، در حالى که بیش از نود سال از عمرش مى‏گذشت گفت: ابوالحسن على بن‏موسى‏الرضا - علیه السلام - را در روز غدیر خم دیدم که گروهى از خواصش، در حضور آن بزرگوار نشسته بودند. حضرت(ع) آنان را براى صرف افطار دعوت کرده بود و طعام و خیرات و عطایابى از قبیل پوشاک و حتى انگشتر و کفش به منازل آنان فرستاد و وضع آنان و حواشى خود را تغییر داد و در آن روز وسائلى را دیدم بکار گرفتند که سابقه نداشت. و در این حال حضرت(ع) فضایل این روز بزرگ را براى آنان ذکر مى‏کرد. الخ...»

6- در کتاب مختصر بصائر الدرجات ، به اسناد از محمد بن‏علاء همدانى واسطى و یجبى بن‏جریح بغدادى آمده است که گفتند: «با هم، به قصد دیدار احمد بن‏اسحاق قمى، از اصحاب امام حسن عسکرى(ع) (متوفاى 260) عازم شهر قم شدیم. هنگامى که رسیدیم، در منزل او را کوبیدیم، دخترکى عراقى در را باز کرد. حال احمد را از او پرسیدیم. گفت: مشغول برگزارى عید خود است، زیرا امروز عید است. گفتیم: سبحان الله، اعیاد شیعه چهارتاست: عید قربان، عید فطر، عید غدیر و روز جمعه الخ...»

علامه امینى در کتاب ارزشمند الغدیر، دهها روایت از دهها کتاب مورد وثوق اهل سنت دال بر عید بودن روز غدیر در قرون اول اسلام و اینکه این عید، شایع و معروف بود، جمع‏آورى و نقل کرده است... کافى است‏به فصلى از این کتاب مراجعه شود که در آن تبریک و تهنیت‏شیخین (ابوبکر و عمر) به حضرت على(ع) را به مناسبت انتصاب او از طرف رسول خدا(ص) به ولایت، ذکر مى‏کند. غیر از منابعى که تهنیت صحابه را بدین مناسبت ذکر کرده‏اند و علاوه بر منابع بسیارى که بر عید بودن روز غدیر تصریح کرده‏اند، علامه امینى تبریک شیخین را از شصت منبع معتبر ذکر کرده است.

علامه امینى در کتاب الغدیر (ج‏1، ص‏267) مى‏نویسد بیرونى - که یکى از اهل تسنن است - روز غدیر را از روزهایى دانسته که: اهل اسلام آن را یکى از اعیاد شمرده‏اند .ابن طلحه شافعى در کتاب مطالب السئول (ص‏53) هنگامیکه از عید غدیر سخن مى‏گوید چنین تصریح مى‏کند: امیرالمؤمنین روز غدیر خم را در ضمن اشعارش یاد کرده است و از آنجا که پیامبر اکرم، صلى‏الله‏علیه‏وآله، در روز غدیر این مقام بلند را از میان همه مردم به على، علیه‏السلام، داد، این روز به صورت یک عید بزرگ در آمد. آنگاه شافعى در صفحه‏56 اضافه مى‏کند که: لفظ «مولى‏» هر معنایى را در بر داشته باشد، از سوى پیامبر براى على قرار داده شده، و این خود مقامى والا و منزلتى عظیم است که پیامبر آن را به على، علیه‏السلام، اختصاص داده است‏بدین جهت این روز، روز عید و روز سرور دوستان او است.

علامه امینى مى‏گوید: این بیان شافعى دلالت دارد بر اینکه تمامى مسلمین این روز را عید مى‏گیرند چه مسلمانانى که حضرت على را خلیفه بلافصل پیامبر مى‏دانند و چه مسلمانى که او را خلیفه چهارم به شمار مى‏آورند، و خلاصه باید گفت، امت اسلامى در شرق و غرب، همگى در این عید با یکدیگر توافق دارند مخصوصا با توجه به اینکه مصریان و اهل مغرب و عراق در قرون گذشته به این روز توجه داشته و آن را روز نماز و دعا و خطبه و سرودن اشعار مى‏دانسته‏اند.

منبع ها